به سوی فردا

نقدی بر سریال شمعدونی

این روزها از شبکه سه سیما سریال شمعدونی به کارگردانی سروش صحت در حال پخش می باشد. این سریال دارای فیلمنامه ی طنز بوده و محتوای سریال بر زندگی یک خانواده ایرانی که دارای مشکلات فراوانی هستند تأکید دارد. خانواده ای که بر سر هر مسئله ی با هم درگیر و بگو مگو راه می اندازند و آخر سر نیز به نتیجه ی خاصی نمی رسند. متأسفانه این سریال دارای موارد ضد اخلاقی، تربیتی و یا به قول معروف بدآموزی های هست که آن را از دیگر سریال های پخش شده یا در حال پخش سیما متفاوت کرده است. در ادامه یادداشت به تعداد از این موارد اشاره می گردد:

1- همه ی خانواده ها در طول روز در تلاش هستند تا کودکان خود را از رفتارها و کردارهای که به نوعی مورد پسند جامعه نیست دور نگه دارند و سعی می کنند حتی المقدور در جلوی کودکان آنها را تکرار نکنند. ولی ما در سریال شمعدونی به عینه شاهد رفتارها و گفتارهایی هستیم که مورد قبول جامعه نیست. از جمله آن می توان به دروغ گفتن، حسادت، غیبت، مسخره کردن، بگو مگو های بیجا اشاره کرد که در تمامی قسمت های سریال موارد گفته شده به کرار توسط اعضاء خانواده نسبت به همدیگر جاری و ساری می گردد که بار آموزشی منفی برای خرسالان و کودکان در خانه دارد.

2- دقیقاً مشخص نیست سریال مورد اشاره چه موضوعی را دنبال می کند و قصد به تصویر کشیدن آن را دارد. بنده که تا کنون چندین قسمت از این سریال را دنبال کرده ام، تا به امروز متوجه نشدم که واقعاً سریال به دنبال القاء چه موضوعی به مخاطبین خود می باشد.

3- خرد کردن شخصیت یا به قول معروف ضایع کردن همدیگر توسط اعضاء خانواده از دیگر ویژگی های منفی سریال می باشد. طوری که شخصیت پدر خانواده توسط همسر، پسر، دختر و حتی کوچکترین عضو خانواده یعنی ارشیا خرد می گردد. نکته جالب اینکه این موقعیت ها سوژه ای می شود برای خندیدن دیگر بازیگران سریال.

4- آنچه در شمعدونی نمایش داده می شود هیچ نسبتی با جامعه اسلامی و انقلابی ندارد. درست است که شخصیت های این سریال فارسی حرف می زنند و ایرانی هستند اما به دلیل نبود رویکردهای مشخص انگار که این سریال در فضایی ساخته شده است چرا که این خانواده ها نشانی از مسلمانی یا تفکر انقلابی ندارند.

در پایان درست است که هدف اصلی از ساخت سریال ها و علی الخصوص سریال های طنز پر کردن اوقات فراغت خانواده ها و ایجاد شادی در جامعه است اما به دلیل اثر گذاری بالای سریال ها روی مخاطبین باید در کنار تمام این ها، کمی هم به مفهوم سریال ها و تاثیرات فرهنگی و اجتماعی آن ها دقت شود. اینکه در سریال شاهد حرمت شکنی بزرگترها توسط افراد کوچک تر خانواده باشیم باعث قبح شکنی این مساله شده و فرهنگ جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد.